Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına (SKA) ulaşmak için belirlenen sürenin yarısı geride kalırken dünya bir dönüm noktasında. COVID-19 salgınının süregelen sosyo-ekonomik etkileri, artan yoksulluk, devam eden eşitsizlikler, çatışmalar, yükselen yaşam maliyetleri ve iklim acil durumunun yaygın etkileri, zor kazanılan sürdürülebilir kalkınma kazanımlarını yavaşlatmak ve geriye götürmekle tehdit ediyor. BM'yi ülkelere daha iyi hizmet verecek şekilde yeniden konumlandırmak için yapılan kapsamlı reformlardan beş yıl sonra, sahadaki BM ekipleri yenilenen liderlik altında bu zorlukların üstesinden geliyor ve dünyanın dört bir yanındaki hükümetleri ve insanları desteklemek için çabalar göstermeye devam ediyor. BM Sürdürülebilir Kalkınma Grubu Başkanı'nın Kalkınma Koordinasyon Ofisi (DCO) ve Mukim Koordinatörlük(RC) sistemine ilişkin 2023 Raporu, ülke, bölge ve küresel düzeylerde kalkınma koordinasyonuna stratejik yatırım yapmanın gerçek ve somut etkilerini derinlemesine inceledi. Bu çalışma, BM kuruluşları olarak birlikte çalıştığımızda ne kadar ileri gidebileceğimizin bir kanıtını oluşturuyor. İşte yeniden canlandırılan mukim koordinatörlük sisteminin ve sahadaki amaca uygun BM ekiplerinin SKA'lara yönelik ilerlemeye katkı sağladığı 6 nokta şöyle sıralanıyor: Mukim Koordinatörlerin liderliği, BM ekiplerinin ülkelerin farklı ihtiyaç ve önceliklerine daha etkili bir şekilde yanıt vermesini sağladı. Mukim Koordinatörler, güven inşa etmek, koalisyonlar kurmak, ortak yaklaşımları teşvik etmek ve En Az Gelişmiş Ülkeler, Denize Kıyısı Olmayan Gelişmekte Olan Ülkeler, Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletler ve Orta Gelirli ülkelerin farklı ihtiyaçlarına ve ulusal kalkınma önceliklerine göre uyarlanmış SKA politika ve finansman çözümleri sunmak için tarafsız konumlarından yararlandılar. Ev sahibi Hükümetlerin Yüzde 90'ı, Mukim Koordinatörlerin etkili bir şekilde hizmet sunmak için gerekli profile ve beceri setine sahip olduğu konusunda hemfikir olmaya devam ediyor; Yüzde 92'si BM'nin kanıta dayalı politika tavsiyelerini yeterince sağladığını söylüyor (2021'de bu rakam yüzde 88 idi); Yüzde 88'i, 2021'de olduğu gibi, Mukim Koordinatörlerin ulusal planlar ve öncelikler için stratejik desteğin sağlanmasına etkin bir şekilde liderlik ettiğini doğruluyor. Mukim Koordinatörlük sistemi, ülkelerde yoksulluğun ortadan kaldırılması ve kimsenin geride bırakılmaması için öncülük etmeye devam ediyor. Örneğin, 69 ülkedeki Mukim Koordinatörler, BM ekiplerinin gıda güvenliği ve beslenme konularında yeni ortak programlar geliştirmesine öncülük etti. Toplumsal cinsiyet eşitliğini ve kadınların güçlenmesini savunmaya devam ettiler; gençlerin ortak planlama süreçlerine anlamlı katılımında istikrarlı bir iyileşmeye öncülük ettiler; sürdürülebilir kalkınma için insan haklarını ilerletmede ulusal ortakları desteklemede BM ekiplerine rehberlik ettiler; 2030 Gündemini ilerletmek çalıştılar; acil durumlarda ilk müdahale edenler olarak hizmet ettiler.    2019'daki reformlardan bu yana yüzde 35'lik bir artış ile ev sahibi Hükümetlerin yaklaşık yüzde 90'ı (yüzde 87) bugün Mukim Koordinatörlerin BM'nin ortak çalışmalarında tek durak noktası olarak hizmet verdiğini ve BM'nin ülkeye desteğini pekiştirdiğini belirtiyor. Mukim Koordinatörler ayrıca donörler, özel sektör, finansman kurumları ve sivil toplumla ortaklıklar kurarak ulusal kalkınma önceliklerini ilerletmek için kolektif eylemi harekete geçiriyor. İster Kenya'da kamu sağlık kliniklerini büyütmek için özel yatırımları çekmek, ister Özbekistan'da iş dünyasının sürdürülebilirliğini desteklemek ya da Samoa'da su kalitesi değerlendirmelerinde yerel akademi ile birlikte çalışmak olsun, Mukim Koordinatörler BM uzmanlığını ortaklarla bir araya getirerek çok çeşitli kalkınma sorunlarına entegre çözümler sunuyor. Ev sahibi Hükümetlerin yüzde 92'si, Mukim Koordinatörlerin 2030 Gündemini ilerletmek ve SKA'lara ulaşmak için ulusal çabaları desteklemek üzere ortaklıklardan yararlanmaya katkıda bulunduğunu söylüyor (2020'de bu oran yüzde 85'ti). Mukim Koordinatörler ve ekipleri, BM ekipleri için finansmanın kilidini açmada ve 2030 Gündemini ilerletmek için ulusal Hükümetlerin SKA Finansmanına erişimini artırmada kritik bir rol oynadı. BM ekiplerinin ortak programlamasını ve SKA'ları, BM Sürdürülebilir Kalkınma İşbirliği Çerçevelerini ilerletmek için ortaklaşa kararlaştırılan yol haritalarının uygulanmasını teşvik etmek için ülke düzeyinde SKA havuz fonları oluşturdular ve BM ekiplerinin küresel Ortak SKA Fonuna başvurmalarına öncülük ettiler. BM Kalkınma Koordinasyon Ofisi’nin ev sahipliği yaptığı Fon, 2019'dan bu yana 119 BM ekibine 260 milyon ABD doları tutarında mali taahhütte bulunmuş, 188 milyon kişiye sosyal koruma sağlamış, 42 Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletinde dayanıklılık oluşturmuş ve 69 ülkede Entegre Ulusal Finansman Çerçevelerinin (INFF'ler) uygulanmasını destekledi. Mukim Koordinatörler ayrıca Spotlight Girişimi, Merkezi Acil Müdahale Fonu ve Haiti, Burkina Faso, Vanuatu gibi ülkelerde Barışın İnşası Fonu gibi diğer küresel havuz fonlarından kaynak sağlanmasında sistematik bir rol oynuyorlar. Mukim Koordinatörlük sistemi, BM'nin tek bir sesle iletişim kurması ve kalkınma sonuçları konusunda daha fazla hesap verebilir olması için de etkili oldu. Kalkınma koordinasyonu, ülkelerdeki acil sürdürülebilir kalkınma önceliklerinin dile getirilmesinde ve birçok ülkede nefret söylemi, yanlış bilgilendirme ve dezenformasyonla mücadeleye yardımcı olmada özellikle etkili oldu. Kosta Rika'da nefret söylemine karşı farkındalık yaratmak ve bir Ulusal Eylem Planı ve Ulusal Gözlemevi oluşturmaktan Kenya'daki seçimler sırasında nefret söylemini gerçek zamanlı olarak takip etmek ve izlemek için bir konsorsiyumu desteklemeye kadar, Mukim Koordinatörler  BM ailesi içindeki ortak çabaları bir araya getiriyor ve ilgili konularda gerçeğe dayalı anlatıları teşvik etmek için yenilikçi araçlardan yararlanıyor. 2022'de tüm BM ekipleri, ülkede elde edilen sonuçlara ilişkin yıllık raporlarını hazırlayarak hem başarıları hem de yaşadıkları zorlukları Hükümetler ve kamuoyu için tamamen görünür hale getirmiş bulunuyor. BM'nin elde ettiği verimliliklerin büyük bir kısmı da yeni Mukim Koordinatörlük sistemi tarafından yönlendirildi. Mukim Koordinatörlük sisteminin operasyonel hizmetlerinin BM Kalkınma Programı'ndan (UNDP) BM Sekretaryası’na geçişi, 2020'den bu yana sadece 2022'de 3,4 milyon dolar olmak üzere 10 milyon dolar tasarruf sağladı. BM kalkınma sistemi genelinde daha birleşik operasyonları, maliyet tasarruflarını ve maliyetten kaçınmayı ilerletmek için sistem çapında çabaları destekleyen DCO yatırımları, 2021'de 275 milyon dolardan yüzde 47'lik bir artış ile yaklaşık 405 milyon dolar olarak tahmin edilen verimliliğe yol açtı -. Buna ek olarak, Mukim Koordinatörler yenilenebilir enerji kullanımı, toplumsal cinsiyete duyarlı satın alma, engellilerin kapsanması ve erişilebilirlik gibi ortak hizmetlerin uygulanmasına öncülük ediyorlar. Ev sahibi Hükümetlerin yüzde 80'i, Mukim Koordinatörlerin BM kuruluşları arasındaki mükerrer çabaları en aza indirmeye yardımcı olarak kaynakların verimli kullanılmasını sağladığı konusunda hemfikir. 2019'daki reformlardan bu yana bu oran yüzde 24 artmış bulunuyor. Mukim Koordinatörlük sistemi aracılığıyla kalkınma koordinasyonuna yapılan yatırımların getirileri açıkca görülüyor. Ancak bu getirilerin devamı için Mukim Koordinatörlük sisteminin yeterli, öngörülebilir ve sürdürülebilir bir finansmana sahip olması gerekiyor. Mukim Koordinatörlük sistemi için kabul edilen 281 milyon dolarlık bütçe, etkili kalkınma koordinasyonu için kritik bir asgari yatırım olma özelliği taşıyor. Üye Devletlerin önemli taahhütlerine rağmen, gönüllü katkılar giderek yetersiz kalıyor. Mukim Koordinatörlük sistemi, 2022 yılından bugüne kadarki en büyük finansman açığıyla karşı karşıya bulunuyor. Bu durum, Mukim Koordinatörlük sisteminin ulusal hükümetlerin ihtiyaç duyduğu desteği sağlamaya devam etme kabiliyetini de tehlikeye atıyor. Krizlerin yaşandığı bu dönemde Mukim Koordinatörlük sistemine yönelik talepler arttıyor. Üye devletlerin insanlar ve gezegen için, sürdürülebilir bir yarının yolunu açmak adına bugüne kadar BM reformlarına damgasını vurmuş taahhütlerini yenilemeleri gerekiyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Mukim Koordinatörlük Ofisi, BM Kalkınma Programı (UNDP) ve Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı işbirliklerini güçlendirmek için bugün bir Niyet Beyanı imzaladı. İmza töreni öncesinde BM Türkiye ve Sayıştay Başkanlığı tarafından ortaklaşa tasarlanan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçarı (SKA) denetçileri için tavsiyeler içeren araç setinin de tanıtımı yapıldı.   Sayıştay Başkanı Metin Yener, Niyet Beyanı'nın imzalanmasının BM ve Sayıştay arasındaki işbirliğini daha da geliştireceğini söyledi. Yener, "Bu işbirliğinden elde edilen deneyimin uluslararası toplumda da yansımaları olacaktır" dedi. Etkinlikte konuşan BM Mukim Koordinatörü Alvaro Rodriguez de BM ve Sayıştay işbirliğinin önemini vurguladı. "BM sistemi ile Sayıştay arasında gelişen işbirliği, Türkiye'nin SKA'ları ilerletme çabalarına katkıda bulunacaktır. Niyet Beyanının imzalanması ve SKA Denetçilerine tavsiyeler içeren araç setinin yeni bir stratejik işbirliğinin başlangıcı olmasını umuyorum" dedi. UNDP Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, bir denetim yaklaşımı olmaksızın SKA'ların ilerlemesinde nerede olduğumuzu, neleri başardığımızı, neleri henüz başaramadığımızı ve hala neler yapmamız gerektiğini anlamanın mümkün olmayacağının altını çizdi. "Eğer ölçemezseniz yönetemezsiniz" diye ekledi. SKA Denetçilerine Öneriler türünün ilk örneği BM Türkiye Ortaklıklar ve Kalkınma Finansmanı Yöneticisi Bülent Açıkgöz, Avrupa Yüksek Denetim Kurumları Teşkilatı (EUROSAI) tarafından yayınlanan SKA denetimlerine ilişkin araç setinin türünün ilk örneği ve önemli bir bilgi ürünü olduğunu söyledi. İngilizce olan rehberi Sayıştay Başkanlığı, BM Mukim Koordinatörlük Ofisi, UNDP ve BM İyi Yönetişim Sonuç Grubu üyelerinin ortaklaşa çalışmasıyla oluşturuldu. SKA'lar, küresel olarak ulusal planlama ve hizmet sunumu süreçlerinin ayrılmaz unsurları haline geldiler. Bu nedenle, SKA'lara hazırlık ve SKA'ların uygulanması açısından ilgili kurumların performansını değerlendirmek için SKA denetim süreçleri çok önem taşımaya başladı. Yüksek Denetim Kurumları (YDK'lar) kurumsal yetkileriyle çok önemli bir rol oynayarak kamu idarelerinin verimliliğine, hesap verebilirliğine, etkinliğine ve şeffaflığına katkıda bulunuyorlar   Etkinlikte Sayıştay Başkanlığı Uzman Denetçi Berna Erkan da, SKA denetimlerinde denetçilere öneriler sunan araç seti konusunda bilgi verdi.    Erkan, araç setinin SKA Denetçileri için Sayıştaylar ve BM sistemi arasındaki potansiyel etkileşim alanlarına ilişkin bir dizi öneri sunduğunu söyledi. Erkan ayrıca bir sonraki adımın, araç setinin kullanımını küresel olarak Sayıştaylar arasında ortaklaşa yaygınlaştırmak olacağını belirtti. İngilizce kaleme alınan araç kitine bu linkten ulaşabilirsiniz: https://turkiye.un.org/en/233304-un-sai-country-level-collaboration-sdg-audits-recommendations-auditors  

Dünya Meteoroloji Örgütü (DMÖ), küresel ısınma nedeniyle son 50 yılda görülen aşırı hava olaylarının 2 milyondan fazla kişinin hayatını kaybetmesine ve  4.3 trilyon dolarlık ekonomik kayba neden olduğunu açıkladı. DMÖ’nün 22 Mayıs tarihinde Cenevre’de başlayan Dünya Meteoroloji Kongresi sırasında yayınladığı  yeni verilere göre 1970 ile 2021 yılları arasında hava, iklim ve suya bağlı 12 bine yakın afet meydana geldi. Aşırı hava olaylarından gelişmekte olan ülkeler en fazla etkilendi. Beklenmeyen ve aşırı hava olayları nedeniyle meydana gelen her 10 ölümün 9’u ve ekonomik kaybın yüzde 60’ı bu ülkelerde gerçekleşti.  DMÖ, bu hava olayları nedeniyle En Az Gelişmiş Ülkeler ve Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletlerinin ekonomilerinin büyüklüğüne oranla "orantısız" bir şekilde yüksek maliyete maruz kaldığını da açıkladı. DMÖ Genel Sekreteri Petteri Taalas, "En savunmasız topluluklar ne yazık ki hava, iklim ve suyla ilgili tehlikelerin yükünü taşıyor" ifadelerini kullandı. Sarsıcı eşitsizlikler DMÖ, En Az Gelişmiş Ülkelerde, son yarım yüzyılda meydana gelen birçok afetin gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 30'una varan ekonomik kayıplara neden olduğunu bildirdi. Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletlerinde ise her beş afetten biri GSYH'nin "yüzde beşinden fazlasına eşdeğer" bir etki yarattı, bazı afetler ise ülkelerin GSYH'sinin tamamını yok etti. Asya Kıtası, son 50 yılda aşırı hava koşulları, iklim ve su ile ilgili olaylar nedeniyle en yüksek ölüm oranına sahne oldu ve yarısından fazlası sadece Bangladeş'te olmak üzere bir milyona yakın kişi hayatını kaybetti. DMÖ, Afrika Kıtası’nda gerçekleşen 733.585 iklim nedenli ölümün yüzde 95'inin kuraklık nedeniyle olduğunu belirtti. Erken uyarı hayat kurtarıyor DMÖ açıklamasında, gelişmiş erken uyarıların ve koordineli afet yönetiminin afetlerin ölümcül etkilerini azaltmaya yardımcı olduğunu vurguladı. Taalas, "Erken uyarı hayat kurtarıyor," diye vurguladı. BM ajansı ayrıca 2020 ve 2021 için kaydedilen ölümlerin önceki on yılın ortalamasından daha düşük olduğunu kaydetti. Myanmar ve Bangladeş'in kıyı bölgelerinde yıkıma neden olan ve "yoksulların en yoksullarını" vuran geçen haftaki şiddetli siklonik fırtına Mocha örneğine işaret eden Taalas, geçmişte yaşanan benzer hava olaylarının her iki ülkede de "on binlerce hatta yüz binlerce kişinin ölümüne" neden olduğunu hatırlattı.  DMÖ’nün Başkanı, "Erken uyarı sistemleri ve afet yönetimi sayesinde bu feci ölüm oranları çok şükür ki artık tarih oldu" dedi. Birleşmiş Milletler’in Herkes için Erken Uyarı girişimi, WMO'nun en üst düzey karar alma organı olan Dünya Meteoroloji Kongresi tarafından onaylanması beklenen en önemli stratejik önceliklerden birini oluşturuyor. Kimseyi geride bırakma Girişim, erken uyarı hizmetlerinin 2027 yılı sonuna kadar dünya üzerindeki herkese ulaşmasını sağlamayı amaçlıyor. Girişim, BM Genel Sekreteri António Guterres tarafından geçen yıl Kasım ayında Şarm El-Şeyh'te düzenlenen COP27 iklim değişikliği konferansında başlatılmıştı. Halihazırda dünyanın sadece yarısı erken uyarı sistemleri kapsamında bulunuyor ve Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri ile En Az Gelişmiş Ülkeler bu sistemin çok gerisindeler.

Orijinal İngilizce Metin yazarı: Gizem Yarbil Gürol Fotoğraflar: UNOCHA/Ahmad Abdulnafi Şubat ayında Türkiye'nin güneydoğusunu vuran şiddetli depremler kentsel ve kırsal alanlarda geniş çaplı yıkım ve tahribata yol açtı. Türkiye'de 1939 yılından bu yana kaydedilen en şiddetli depremler olan 6 Şubat depremleri bölgede 11 ili ve 9,1 milyon kişiyi doğrudan etkiledi. En az 3 milyon insan, evleri, mahalleleri kentleri yerle bir olduğu için yer değiştirdi. Ancak birçoğu için yeni gerçeklik belirsizlik ve zorluklarla dolu. Kimi depremzedeler başka şehirlere taşınırken, bazıları da çadır ve konteynır kentlere, bir kısmı ise hasarlı binaların veya kendi yıkılan evlerinin yakınında yer alan çadırlara veya derme çatma barınaklara sığındı. Kırsalda yaşayanlar toprakla olan derin bağları nedeniyle ve birincil gelir ve geçim kaynakları olan tarım arazilerini ve hayvanlarını geride bırakmak onlar için bir seçenek olmadığı için hasar gören evlerinin yakınına yerleşmeyi tercih etti. Bu depremzedeler genellikle depremlerden önemli ölçüde etkilenen uzak ve ulaşılması zor bölgelerde bulundukları için daha da savunmasız durumda kaldılar. Türkiye'nin depremden en çok etkilenen illerinden biri olan Adıyaman'ın İncekoz köyüne dar ve kayalık zorlu bir yoldan ulaşılıyor. Depremler, yolda büyük hasara yol açmış ve yakındaki dağlardan yolun her iki tarafına büyük kayaların düşmesine neden olmuştu. Bu durum araçların bölgede ilerlemesini giderek daha tehlikeli hale getirdi ve yardım ulaştırmak zorlaştı. Depremlerin ardından yaşananlar İncekoz halkı için hiç de kolay olmadı. Köydeki 56 evden 25'i yıkıldı. Köylüler, depremlerin ardından yardım ve hizmetlerin önemli ölçüde geciktiğini söylüyor. Zeynep Tutar, "Neredeyse bir ay boyunca elektriğimiz yoktu" derken, arkadaşı Fatma Karlı, başlangıçta çadır olmadığı için 16 kişinin neredeyse iki hafta boyunca barınmak için bir minibüste kalmak zorunda kaldığını anlatıyor. Ancak bir aile için kayıplar daha ağırdı. Fil ailesi inşasını sadece iki yıl önce tamamladıkları evlerinin enkaza dönüştüğünü gördüler. Hayatta kaldılar, ancak geçim kaynakları olan hayvanları o kadar şanslı değildi; birçoğu ahırda mahsur kaldı ve öldü. Aile depremde traktörlerini de kaybetti. "Her şeyimizi kaybettik," diye yakınıyor Esma Fil. "Sadece kendi canımızı kurtarabildik, enkazdan pek bir şey kurtaramadık. Aydın Fil "Buradaki en büyük geçim kaynağımız tütün ve hayvancılık. Hayatta kalan hayvanlar için bir miktar yardım aldık ama ölen hayvanların telafisi için herhangi bir yardım yapılmadı" diye anlatıyor. Kendisi de bir tütün çiftçisi olan Hüseyin, depremlerde keçilerini kaybetmiş. Şimdi de ağır hasar gören evini kaybetmekten endişe ediyor. Yetkililer ona evinin yıkılması gerektiğini söylemiş ama o evini onarmak istiyor. Yaşadıkları zorluklara rağmen bu çiftçilerin hala umudu var; geçimlerini yeniden sağlamak için tütün ekim sezonunu dört gözle bekliyorlar. "Hayat devam ediyor," diyor Aydın Fil. "Baharı ve yazı bekliyoruz. Yeniden tütün ekeceğiz. Soğan, yeşillik ve sebze de ekeceğiz. Ne ekebilirsek ekeceğiz." Depremden etkilenen bölge Bereketli Hilal olarak biliniyor ve tarımsal üretim, gıda endüstrisi ve tarımsal geçim kaynakları açısından kritik öneme sahip bulunuyor. İlk değerlendirmeler, depremlerin Türkiye'nin tarımsal üretiminin yüzde 20'sinden fazlasına zarar verdiğini gösteriyor. Fiziki hasarın ve temel hizmetlerdeki aksamaların etkisi, kırsal kesimde yaşayanların hizmetlere daha sınırlı erişime sahip olmasıyla birlikte, farklı yerlerde farklı şekillerde hissediliyor. Hükümet insanlara yardım ve toparlanma desteği sağlamayı planlasa da, felaketin boyutu nedeniyle özellikle kırsal kesimde yaşayan pek çok insan hala son derece zor koşullarda yaşamaya devam ediyor. Concern Worldwide ve uygulama ortağı Gökkuşağı, Adıyaman'ın ücra köylerinde kapı kapı dolaşarak insanların ihtiyaç duydukları temel yardımlara ulaşmalarını sağlıyor. Concern Worldwide Program Sorumlusu Rojda Dinç şöyle açıklıyor: "İncekoz, yıkımın çok ağır olduğu ve ulaşmanın çok zor olduğu bir bölge, dolayısıyla burada çok az yardım kuruluşu faaliyet gösteriyor. Başlangıçta, bu bölgedeki kırsal kesimin öncelikli ihtiyaçlarını belirlemek için muhtara danıştık. Onun geri bildirimlerine dayanarak, gıda paketleri ve battaniyeler dağıtılırken hijyen malzemelerinin eksik olduğunu keşfettik. Dolayısıyla, bugünkü odağımız hijyen paketleri sağlamak. Bununla birlikte, her çadırı ziyaret etmek ve orada yaşayan insanların özel ihtiyaçlarını değerlendirmek için zaman ayırıyoruz ve yardımları buna göre dağıtıyoruz." Adıyaman'ın dış mahallelerinden şehir merkezine doğru ilerlerken Narlıkuyu kampında daha canlı bir manzarayla karşılaşıyoruz. Burada, Türk sivil toplum kuruluşu Pikolo, deprem nedeniyle yerlerinden olan çocuklara psikososyal destek faaliyetleri sunan çocuk dostu bir alan kurmuş. Çocuklar yaşadıkları travma ve duygusal yüke rağmen coşkuyla oynuyorlar. Kampta çalışan Çocuk Psikoloğu Havva Karahanlı "Dün bir dilek oyunu oynadık ve beni en çok etkileyen şey birçok çocuğun eve dönmeyi dilemesiydi. Evlerine ne kadar özlem duyduklarını açıkça gördüm” diye anlatıyor. Karahanlı depremlerin çocukları duygusal karmaşa içinde bıraktığını ve sığınacak bir yere, kendilerini güvende hissedebilecekleri ve teselli bulabilecekleri bir alana ihtiyaç duyduklarını söylüyor. Ancak çadırlar dört ya da beş kişilik aileleri barındırmak için çok küçük ve bazı durumlarda, özellikle de aşırı kalabalık, gayri resmi yerleşim yerlerinde, tek bir çadırda daha fazla kişi kalmak zorunda kalıyor. Havva ve diğer Pikolo ekibi üyeleri, çocuklara ihtiyaç duydukları desteği vermek için yorulmadan çalışıyor, bire bir psikososyal destek seansları sunuyor ve oyunlar oynuyor. Her gün yaşları 6 ila 16 arasında değişen yaklaşık 40 ila 70 çocuk Pikolo'nun etkinliklerine katılmak üzere çadıra geliyor. Depremler nedeniyle travma geçiren insanlar için psikolojik destek, bölge genelinde kritik bir ihtiyaç. Türk STK'sı Nirengi Derneği tarafından yapılan bir değerlendirme, çocukların karşılaştığı zorlukların boyutunu ortaya koyuyor. Birçoğu olanları kavrayamıyor, sevdiklerinin ve arkadaşlarının kaybını sindiremiyor ya da duygularını etkili bir şekilde tanıyıp ifade edemiyor. Ve çocuklar sıkışık geçici barınaklarda yaşadıkları için, genellikle ebeveynlerinin korku ve endişelerine tanık oluyorlar, bu da kendi stres ve endişelerini artırıyor. Havva, "Endişe ve öfke onları tüketmiş gibi görünüyor" diyor. "Depremlerin tekrar olup olmayacağından ve evlerine dönüp dönemeyeceklerinden endişe ediyorlar" diye ekliyor. Ancak Havva ve ekibi, çocukların birbirlerine karşı davranışlarında iyileşmeler olduğunu fark ediyor. "Hala önümüzde uzun bir yol var, ancak etkileşimlerinde olumlu bir değişim gördük. Yavaş ama emin adımlarla duygularını işlemeyi ve birbirlerine eşlik ederek rahatlamayı öğreniyorlar" diye ekliyor. Bu çocuk dostu alanda Çocuk Gelişim Uzmanı olarak görev yapan Songül Olcay Adıyamanlı depremden sağ kurtulanlardan. "Depremlerden önce de bir hayatımız vardı. Eskiden istediğimiz her şeyi alabiliyorduk ama şimdi temel ihtiyaçlar için sıra beklemek zorundayız. Bu bir muhtaçlık ve bağımlılık hissi. Depremlerden üç gün sonra mahallemizdeki bir aşevinde gönüllü çalışmaya başladım. Evde oturup çok fazla düşünmenin bana iyi gelmediğini fark ettim. Gönüllülük daha hızlı iyileşmeme yardımcı oldu” diye anlatıyor. Pikolo'da Sosyal Hizmet Uzmanı olarak çalışan ve kendisi de bir depremzede olan Fidan Akat, Songül'ün gönüllülüğün iyileştirici gücüne ilişkin duygularını paylaşıyor. "İnsani yardım çalışmaları yaparken çok korkunç şeyler gördük ve bazı arkadaşlarım bu acıya dayanamayıp işi bıraktı" diyor. Ancak Fidan ısrarcı olmuş, hayati önem taşıyan yardımları depremzedelere ulaştırmış ve çocuk dostu merkezin kurulmasına yardımcı olmuş. Merkezin yerini seçtiklerini çünkü yakınlardaki binaların ağır hasarlı olmasına rağmen henüz yıkılmadığını söylüyor. "En azından binalar hala ayakta. Bırakın çocuklar bunları görsün," diyor. © 2023 UN Humanitarian