BM Genel Sekreteri Guterres: Herkesi yücelten insan hakları Covid-19 ile mücadelemizde bize rehber olmalı

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, koronavirüs pandemisinin hızla bir insan hakları krizine doğru evrilen bir insani, ekonomik ve toplumsal kriz olduğunu belirtti ve çözüm önerilerini içeren bir raporu kamuoyuyla paylaştı.

“COVID-19 pandemisi bir halk sağlığı acil dururumu, ancak dahası da var. Hem ekonomik kriz. Bir toplumsal kriz. Ve hızla bir insan hakları krizi haline dönen bir insanlık krizi” diyen Guterres, Şubat ayında yaptığı ve insan onurunu ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin taahhütlerini teşkilatın çalışmalarının merkezine yerleştirilmesini isteyen bir Eylem Çağrısını hatırlattı.

“O zaman dediğim gibi insan hakları kriz dönemlerinde ikinci sıraya atılamaz. Şu anda kuşaklar boyu görülmemiş en büyük uluslararası krizi yaşıyoruz” ifadesini kullanan Guterres, açıkladığı raporun insan haklarının Covid-19 yanıtı ve toparlanma dönemine nasıl ve neden kesinlikle rehberlik etmesi gerektiğini vurguladığını sözlerine ekledi.

“Mesaj açık: İnsanlar — ve hakları — en önde ve merkezde olmalı”.

Guterres, raporun verdiği mesajın açık olduğunu, çalışmaların merkezine insan ve insan haklarının yerleştirilmesi gerektiğini söyledi.

İnsan hakları bakış açısının herkesi resme dahil ettiğini ve kimsenin geride bırakılmadığından emin olunmasını sağladığını ifade eden Guterres, insan haklarına yönelik Covid yanıtların, herkes için sağlık hizmetinin zorunlu olduğuna odaklanarak salgının yenilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.

Guterres, insan haklarının temel uyarı sistemleri olarak da hizmet edebileceğini, kimin en fazla sıkıntı çektiğinin, nedeninin ve bu konuda ne yapılabileceğinin belirlenmesinde rol oynayabileceklerini söyledi.

“Virüsün ayrım yapmadığını, ancak etkilerinin ayrımcılık yaptığını görüyoruz” diyen Guterres, . Kamu hizmetlerinin sağlanmasındaki derin zayıflıkların ve onlara erişimi engelleyen yapısal eşitsizliklerin bu dönemde bariz olarak ortaya çıktığını, Covid yanıtının bu sorunlara uygun şekilde çare bulmasının sağlanması gerektiğini ifade etti.

Covid krizinin bazı toplumlar üzerinde orantısız etkileri olduğunun görüldüğünü, nefret söyleminin yükselmesi, kırılgan grupların hedef seçilmesi ve ağır güvenlik önlemleri riskinin sağlık çözümlerine erişilmesinin önde engel teşkil edebildiğini sözlerine ekledi.

Etnik milliyetçiliğin, popülizmin, otoriter rejimlerin arttığı ve bazı ülkelerde insan haklarının geri gittiği bir dönemde, krizin, pandemi ile bağlantısı olmayan nedenlerle baskıcı önlemlerin alınması için bahane yaratabileceğini söyleyen Guterres, “Bu kabul edilemez” dedi.

“Tehdit virüstür insanlar değil”

“Hükümetlerin daha önce olmadıkları oranda şeffaf, duyarlı ve hesap verebilir olması şarttır. Sivil toplum örgütleri ve özel sektörün oynayacağı önemli roller vardır” diyen Genel Sekreter, “Tüm bunları yaparken şunu da unutmayalım: Tehdit virüstür insanlar değil” uyarısında bulundu.

Alınan acil durum önlemlerinin, olağanüstü hâl dahil olmak üzere, yasal, orantılı, gerekli ve ayrımcılıktan uzak olduğunun garanti altına alınması ve kamu sağlığını korumak alınan önlemlerde mümkün olan en düşük müdahaleci yaklaşımın benimsenmesini isteyen Guterres, “En iyi yanıt en yakın tehditlere karşı orantılı yanıtı verirken insan haklarını ve hukukun üstünlüğünü koruyandır” dedi.

Guterres, “İleriye baktığımızda, eksiye göre daha iyisini inşa etmeliyiz. İnsan hakları ile desteklenen Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları daha kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomiler ve toplumlar için çerçeveyi oluşturuyor” dedi.   

Ekonomik ve sosyal hakların güçlendirilmesinin uzun vadede dayanıklılığı arttırdığını ifade eden Guterres, “Toparlanma dönemi, gelecek nesillerin haklarına da saygı göstermeli, karbon nötralizasyonuna yönelik iklim eylemini 2050 yılına kadar arttırmalı ve biyolojik çeşitliliği korumalıdır” dedi.

“Bu işte hep beraberiz”

“Bu işte hep beraberiz” diyen Guterres, virüsün herkesi tehdit etiiğini, insan haklarının ise herkesi yüceltiğini söyledi.

Guterres, son olarak ise “Kriz dönemlerinde insan haklarına saygı göstererek günümüz acil durumuna ve gelecekteki toparlanmaya daha etkili ve kapsayıcı çözümler üretebiliriz” dedi.