Gelecek Zirvesi hakkında bilmeniz gerekenler

Dünyanın başka bir şekilde yönetilmesi mümkün mü? Ve bunca küresel kargaşa karşısında geleceği nasıl daha adil hale getirebiliriz? Bu Eylül ayında BM Genel Merkezi'nde düzenlenecek büyük bir etkinlik, uluslararası toplumun bu soruları ele alması ve herkesin yararına olacak yeni bir yol çizmesi için nesilde bir kez ortaya çıkan bir fırsat olarak nitelendiriliyor.

1 Gelecek Zirvesi nedir?

2020 yılında BM, geleceğe yönelik umutlar ve korkular hakkında küresel bir sohbet başlatarak 75 yaşını kutlamıştı. 

Bu başlatılan sohbet, dört yıl sonra, bu Eylül ayında BM Genel Merkezi'nde, Genel Kurul'un yıllık üst düzey toplantılarından hemen önce gerçekleşecek büyük bir etkinlik olan Gelecek Zirvesi'nin toplanmasına yol açan bir sürecin başlangıcı oldu. 

Zirve, COVID-19 salgınının en yoğun olduğu dönemde, BM'de hepimizi etkileyen bu küresel tehditle yüzleşmek için işbirliği yapmak yerine ülkelerin ve insanların birbirinden uzaklaştığı algısının oluştuğu bir dönemde tasarlandı.

Zirvenin Politika Direktörü Michele Griffin, “75’inci yıldönümünde kutlamaya çalıştığımız kurucularımızın özlemleri ile dünyanın bugünkü gerçekliği arasındaki uçurumla karşı karşıya kaldık” diyor. 

BM Üye Devletleri Genel Sekreter António Guterres'i küresel işbirliğinin geleceği için bir vizyon oluşturmakla görevlendirdi. Guterres'in bu çağrıya yanıtı, bir dizi risk ve tehdidi ele almak üzere yenilenmiş küresel işbirliğine ilişkin tavsiyeler içeren ve 2024 yılında ileriye dönük bir zirve düzenlenmesi önerisini içeren önemli bir rapor olan “Ortak Gündemimiz” oldu.

Etkinlik, beş ana başlık (sürdürülebilir kalkınma ve finansman; barış ve güvenlik; herkes için dijital bir gelecek; gençlik ve gelecek nesiller; ve küresel yönetişim) ve insan hakları, cinsiyet eşitliği ve iklim krizi de dahil olmak üzere BM'nin tüm çalışmalarıyla keşişen diğer konulara dayanan oturumlardan oluşacak.

Zirve sırasında Üye Devletler tarafından ekinde Küresel Dijital Sözleşme ve Gelecek Nesiller Deklarasyonu olan Gelecek Paktı'nın benimsenmesi bekleniyor. 

2 Zirve neden önemli?

Çünkü bu konular geçmişte ele alınmış ve iklim konusunda Paris Anlaşması ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları gibi çığır açan anlaşmalara varılmış olsa da, çoğu on yıllar önce kurulmuş olan BM yapılarının artık yeterince adil veya etkili olmadığına dair yaygın bir algı var.

Gelecek Zirvesi, halihazırda verilmiş olan sözlerin daha eksiksiz yerine getirilmesi, uluslararası toplumun gelecek dünyaya hazırlanması ve güvenin yeniden tesis edilmesi için bir fırsat sunuyor. 

Michele Griffin “Uluslararası işbirliğinin en önemli bileşeni güvendir” diyor ve devam ediyor: “Birbirimize güvenmek. Ortak insanlığımıza, birbirimize bağlı olduğumuza dair bir his. Bu zirve, sadece hükümetlere değil, sadece Eylül ayında New York'ta BM'de olacak insanlara değil, hepimize, en büyük ortak sorunlarımızı çözmek için birlikte çalışmamız gerektiğini hatırlatmak için tasarlandı.”

3 Kimler önemli?

Zirve öncesinde yine BM Genel Merkezinde iki Eylem Günü düzenlenecek ve sivil toplum, özel sektör, akademi, yerel ve bölgesel yetkililer, gençler, Üye Devletler ve daha pek çok kesimden temsilciler etkinliğin ana temalarıyla ilgilenme fırsatı bulacak.

Griffin, “BM'ye baktığınızda kilit oyuncuların hükümetler olduğunu düşünürsünüz” diyor. “Ve bu doğru. Masanın etrafında oturanlar onlar ama bunu halkları adına yapıyorlar”.

Griffin, “Sivil toplum aktörleri, gençler başından beri sürece dahil oldular ve zirvede de olacaklar” diye açıklıyor. “Özel sektör, bugün insanların yaşamlarını ve fırsatlarını şekillendirmede sahip oldukları büyük rolün bilinciyle burada olacak. Bu zirve herkes için ve herkes tarafından yapılıyor ve herkes kendini bu zirvede yansıtmalı” ifadelerini kullanıyor. 

4 Bundan sonra ne olacak?

Zirvenin düzenleyicileri, etkinliğin kapanışının dört gün boyunca yapılan tartışmaların ve gündeme getirilen konuların sonu olmayacağını vurguladılar.

Michele Griffin bunu bir sürecin başlangıcı olarak tanımlıyor: “Bu zirvede ektiğimiz tohumların çoğunun büyüyüp serpilmesi biraz zaman alacak” diyor ve ekliyor: “hepimiz, uluslararası sahnede taahhütlerini yerine getirmeleri için hükümetleri sorumlu tutmaya dahil olmalıyız.”

Zirvenin ardından odak noktası, Gelecek Pakt'tında yer alan tavsiye ve taahhütlerin uygulanmasına kayacak. Kasım ayında Azerbaycan, iklim finansmanının gündemin üst sıralarında yer alacağı BM İklim Konferansına (COP29) ev sahipliği yapacak; Aralık ayında Botswana'da sürdürülebilir kalkınma için çözümlerin aranacağı BM Karayla Çevrili Gelişmekte Olan Ülkeler Konferansı düzenlenecek; önümüzdeki Haziran ayında ise İspanya'da düzenlenecek olan Uluslararası Kalkınma Finansmanı Konferansında (Ffd4) uluslararası mali mimarinin (Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu gibi gelişmekte olan ülkelere nasıl ve hangi koşullarda kredi, hibe ve teknik yardım sağlanacağına karar veren kurumlar da dahil olmak üzere) reforme edilmesine yönelik çabalar hızlandırılacak. 

5 Nasıl dahil olabilirim?

Şimdi Harekete Geç (ACTNOW - https://www.un.org/en/actnow) BM'nin tüm insanları daha iyi, daha barışçıl ve sürdürülebilir bir gelecek için savunuculuk yapmaya teşvik eden küresel kampanyası. Platform, ister yerel toplumlarında gönüllülük yaparak, ister yerel karar alma süreçlerinde yer alarak ya da sadece kişisel tüketim alışkanlıklarını değiştirerek çevreye daha duyarlı bir yaşam sürmek için seslerini yükselten ve olumlu bir fark yaratan kişilerin sayısını artırmayı amaçlıyor. 

Zirve öncesinde BM Gençlik Ofisi de dünya liderlerine küresel politika yapımını hizmet ettikleri toplumları daha fazla temsil eder hale getirmeleri için bir çağrı olan GençlikLiderliğinde (#YouthLead) kampanyasını başlatarak gençleri harekete geçiriyor.