Son verilere göre Avrupa'da sıcaklar her yıl 175 binden fazla can alıyor
Avrupa'da her yıl 175 bin kişi sıcaklığa bağlı nedenlerden dolayı hayatını kaybediyor, bu rakam giderek ısınan gezegenimize paralel olarak artmaya hazırlanıyor
BM Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Cuma günü yaptığı açıklamada, Avrupa ülkelerinde sıcaklıkların küresel ortalamanın yaklaşık iki katı arttığı uyarısında bulundu.
WHO Bölge Direktörü Dr. Hans Kluge, Dünya'nın 17,16 santigrat derece (62.89 Fahrenheit) ile şimdiye kadarki en sıcak ortalama sıcaklığını kaydetmesinden sadece birkaç gün sonra ve yorucu yaz sıcak dalgaları kuzey yarımküreyi vururken, Avrupa genelinde 50'den fazla ülkenin "nihai bedeli ödediğini" söyledi.
Dr. Kluge, Avrupa'da kaydedilen en sıcak üç yılın 2020'den bu yana gerçekleştiğini ve en sıcak 10 yılın 2007'den bu yana kaydedildiğini söyledi.
Sıcaklık: Önde gelen katil
Dr. Kluge, "Avrupa bölgesinde sıcak stresi, iklim kaynaklı ölümlerin önde gelen nedenidir" dedi. "Şu anda yaşadığımız gibi aşırı sıcaklıklar, kardiyovasküler, solunum ve serebro-vasküler hastalıklar, ruh sağlığı ve diyabetle ilgili durumlar da dahil olmak üzere kronik rahatsızlıkları daha da kötüleştiriyor. Yaşadığımız aşırı sıcaklar, özellikle yalnız yaşayan yaşlılar için özel bir sorun. Ayrıca hamile kadınlar üzerinde de ek bir yük oluşturabilir."
Koruma önlemleri çağrısı
DSÖ, savunmasız insanlar üzerindeki sıcak şoklarını hafifletmek için daha fazla hükümetin harekete geçmesi gerektiği konusunda ısrar etti.
BM sağlık kuruluşu, DSÖ Avrupa bölgesinde 20'den fazla ülkenin bu tür planlara sahip olduğunu ancak bu planların "tüm toplulukları korumak için yeterli olmadığı" uyarısında bulundu.
Bu mesaj, Dünya'nın "her yerde, herkes için daha sıcak ve daha tehlikeli hale geldiği" konusunda ısrar eden BM Genel Sekreteri António Guterres'in Aşırı Sıcaklara İlişkin Eylem Çağrısını yansıtıyor.
DSÖ, dünyanın bazı yerlerinde iklim krizinin sıcaklıkları şimdiden dayanılmaz seviyelere çıkardığını belirtti. Tahminler, 2000 ile 2019 yılları arasında küresel olarak her yıl yaklaşık 489 bin sıcaklığa bağlı ölümün meydana geldiğini ve Avrupa Bölgesi'nin bu ölümlerin yüzde 36'sını ya da her yıl ortalama 175 binden fazlasını oluşturduğunu gösteriyor.
Sıcak Dünya
Guterres'in yorumları, BM Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) iklimi izlemek için kullandığı veri setlerinden birine göre, yakın tarihte Dünya'da kaydedilen en sıcak üç günün görüldüğü haftada geldi.
Avrupa Birliği'nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi'ne göre 22 Temmuz 2024'te günlük küresel ortalama sıcaklık 17,16°C ile yeni bir rekor seviyeye ulaştı. 23 Temmuz'da ilk değer 17,15°C idi. 21 Temmuz'da ise sıcaklık rekoru 17,09°C idi. Her üç gün de, geçen yıl 6 Temmuz 2023'te kaydedilen 17,08°C'lik bir önceki rekordan daha sıcaktı.
BM sağlık ajansının herkesi güvende tutmak için basit rehberlik sunan #KeepCool kampanyasının bir parçası olarak Dr. Kluge, sıcak ve aşırı sıcağın sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinin büyük ölçüde önlenebilir olduğunda ısrar etti.
Kluge, "Daha sıcak bir bölge için daha iyi hazırlanırsak, hem şimdi hem de gelecekte birçok hayat kurtaracağız" dedi.
DSÖ'nün sıcak dalgalarıyla başa çıkma konusundaki rehberliği şunları içeriyor:
Sıcaktan uzak durmak: Güneşin en sıcak olduğu saatlerde dışarı çıkmaktan ve yorucu aktiviteler yapmaktan kaçının. Gölgede kalın ve çocukları ya da hayvanları park halindeki araçlarda bırakmayın. Gerekli ve mümkünse, süpermarket veya sinema gibi serin bir yerde iki ila üç saat geçirin.
Evinizi serin tutmaya çalışın: Evinizi soğutmak için gece havasını kullanın. Panjur veya kepenk kullanarak gün boyunca evinizin veya otel odanızın içindeki ısı yükünü azaltın, geceleri evinizi havalandırmak için bunları açın.
Vücudunuzu serin ve nemli tutun: Hafif ve bol giysiler ve hafif yatak çarşafları kullanın, serin duşlar veya banyolar yapın ve sizi susuz bırakacak şekerli, alkollü veya kafeinli içeceklerden kaçınarak düzenli olarak su için.
Kendinize ve başkalarına dikkat edin: Ailenizi, arkadaşlarınızı ve komşularınızı, özellikle de yaşlıları, özellikle de yalnızlarsa kontrol edin.
Riski anlamak
BM'nin sıcak hava dalgalarının ne olduğuna dair kılavuzuna göre "başlangıcı ve bitişi belli olmayan, en az iki ila üç gün süren ve insan faaliyetleri üzerinde fark edilebilir bir etkisi olan, alışılmadık derecede sıcak ve kuru veya sıcak ve nemli hava dönemleri "dir.
Sıcak hava dalgaları, birçok benzerlikleri olmasına rağmen ani sıcaklık dalgalanmalrından farklıdır. Sıcak hava dalgası, bir yerde havanın anormal derecede sıcak olduğu sürekli bir dönem olarak tanımlanır. Ani sıcaklık dalgalanması ise, günlük maksimum sıcaklığın (Tmax) 90. veya 95. yüzdelik dilimi olarak da tanımlanabilir.
WMO'ya göre, sıcak hava dalgaları sadece sıcak mevsimde meydana gelebilirken, ani sıcaklık dalgalanmaları yılın herhangi bir zamanında meydana gelebilir.