BM'nin daha adil bir gelecek için hazırladığı planın son tarihi 2030 yaklaşırken zaman daralıyor

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezi'nde 8 Temmuz'da başlayacak iki haftalık bir etkinlik bu önemli soruya cevap vermeye çalışacak.

2024 Sürdürülebilir Kalkınma Üst Düzey Siyasi Forumu (HLPF), geçtiğimiz Eylül ayında düzenlenen ve BM Genel Sekreteri tarafından Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını (SKA) gerçeğe dönüştürmek için bir "birlik anı" olarak tanımlanan SKA Zirvesinin devamı niteliğinde olacak.

Üye Devletlerin Bakanları, aktivistler ve sivil toplum üyeleri BM Genel Merkezi'nde yoğun bir program çerçevesinde bir araya gelerek çeşitli bağlantılı konuların ele alınacağı oturumlar düzenleyecek ve bu söz konusu oturumları  büyük bir kısmı BM Web TV'den canlı olarak yayınlanacak.

HLPF arifesinde, bu önemli etkinlik hakkında bilinmesi gereken beş önemli noktayı sizlerle paylaşıyoruz.

1. Küresel Amaçları gerçekleştirmek

HLPF, 2015 yılında Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının (SKA'lar) oluşturulmasının ardından şekillendi.

BM’ye Üye Devletler tarafından kabul edilen bu Gündem, genellikle insanlar ve gezegen için daha iyi bir geleceğin planı olarak tanımlanıyor. Yoksulluk, eğitim, toplumsal cinsiyet eşitliği ve çevre gibi kritik alanlarda 17 amaca ayrılmış bulunuyor.

2023 SKA Zirvesinde, Amaçlara ulaşılmak üzere belirlenen sürenin yarısına ulaşılmış olmasına rağmen birçok amaca yönelik ilerlemenin hedeflenen seviyenin altında kaldığı vurgulanmıştı. Bu yılki Forum'da delegeler yeni bir heyecan aşılamaya ve Amaçlara yönelik eylemleri hızlandırmaya çalışacaklar.

2. Beş Hedefe Işık Tutun

Bu yıl gözden geçirilen Amaçlar şu şekilde sıralanıyor: Amaç 1 (Yoksulluğa Son), Amaç 2 (Sıfır Açlık), Amaç 13 (İklim Eylemi) Amaç 16 (Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar) ve Amaç 17 (Hedefler için Ortaklıklar).

Tartışmalar, BM Genel Sekreteri António Guterres'e göre "dünyanın başarısız bir not aldığını" gösteren kapsamlı bir envanter olan bu yılki SKA ilerleme raporundan çıkarılan bazı ana sonuçlar etrafında dönecek.

Bu çıkarımlar arasında, 2022 yılında 700 milyon insanın günde 2,15 dolardan daha az bir gelirle yaşadığı ve 783 milyon kadar insanın açlıkla karşı karşıya olduğu; son dokuz yılın kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğu ve adalete erişimin ulusal nüfusların büyük bir kısmı için ulaşılamaz olmaya devam ettiği gerçeği yer alıyor.

Her bir Amaç, bazıları karşılanmakta olan (örneğin çocuk ölümlerinde azalma) hedeflere ayrılmış bulunuyor, ancak bunlar toplamın beşte birinden daha azında ilerleme görülüyor. Amaçların yaklaşık üçte birinin ise duraklamış ya da geriye gittiği izleniyor.

3. Ülkeler başarı hikayelerini paylaşacak

Ancak BM, yenilenebilir enerji kullanımında son dönemde kaydedilen ilerlemelere, çoğu bölgede okula giden kız çocuklarının erkek çocukların sayısıyla eşit seviyeye gelmesine ve hatta öne geçmesine ve HIV/AIDS ile mücadelede kaydedilen ilerlemeye işaret ederek tüm umutların kaybolmadığını göstermek istiyor.

Birçok ülke, Gönüllü Ulusal İncelemelerinin sonuçlarını raporlayarak en iyi uygulama örneklerini ve çıkarılan dersleri paylaşacak. 

BM Ekonomik ve Sosyal İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Li Junhua, "İnsanlık, birlikte çalıştığımızda ve kolektif aklımızı kullandığımızda, görünüşte içinden çıkılmaz olan sorunlara çözüm üretebileceğimizi defalarca göstermiş bulunuyor" dedi.

4. Sadece Üye Devletler değil, diğer sesler de duyulacak

2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi sadece hükümetleri değil, toplumun tüm kesimlerini etkiliyor ve bu durum Forum'da da yansıtılıyor. İki hafta boyunca kadınlar, çocuklar ve gençler, STK'lar, yerli halklar, çiftçiler ve yerel yönetimler de dahil olmak üzere bir dizi özel ilgi alanını temsil eden grupların katılacağı çok sayıda özel etkinlik ve yan etkinlik gerçekleştirilecek.

İlk hafta, SKA'lara yönelik bilim temelli eylem, yerel ve bölgesel yönetimlerin harekete geçirilmesi ve eğitimin dönüştürülmesine yönelik etkinlikler düzenlenecek. İkinci hafta ise gıda güvenliği ve beslenme, su eylemi ve iklim konularına odaklanılacaktır.

5. Sonraki durak: Geleceğin Zirvesi

Forum, 22-23 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilecek olan Geleceğin Zirvesi için ivme kazanılmasına yardımcı olacak. Genel Kurul'un Üst Düzey Haftasının en önemli parçası olan Zirve, çok taraflı sistemi yeniden canlandırmak ve dünyayı SKA'lara ulaşma yolunda ilerletmek için bir fırsat olarak görülüyor.

Her iki etkinlikte de finansman konusunda kaydedilen ilerleme büyük önem taşıyacak ve Temmuz forumunda yapılacak tartışmalar Geleceğin Zirvesi'nde açıklanacak deklarasyon ve belgelere kaynaklık edecek.

Bunlar arasında küresel güçlüklerin çözümüne yönelik öncelikleri ve eylemleri tanımlamayı amaçlayan Gelecek Paktı; gelecek nesillerin çıkarlarını hesaba katacak belirli adımları içerecek olan Gelecek Nesiller Deklarasyonu; ve herkes için açık, özgür, güvenli ve insan merkezli bir dijital geleceğe giden yolun ana hatlarını çizmesi beklenen Küresel Dijital Mutabakat yer alıyor.