Guterres, uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden İsrail-Filistin krizi konusunda Güvenlik Konseyi'ni harekete geçmeye çağırdı

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter António Guterres çarşamba günü BM Şartı'nın nadiren kullanılan bir maddesine atıfta bulunarak Güvenlik Konseyi'ni Gazze'de "insani bir felaketi önlemek için baskı yapmaya" ve İsrail ile Filistinli militanlar arasında tam bir insani ateşkes çağrısında birleşmeye çağırdı.

Guterres Konsey'e gönderdiği mektupta, Şart'ın XV. bölümünde yer alan 99. Maddeye atıfta bulundu.

Buna göre BM Genel Sekreteri "kendi görüşüne göre uluslararası barış ve güvenliğin korunmasını tehdit edebilecek herhangi bir konuyu Güvenlik Konseyi'nin dikkatine sunabilir."

Mektupla birlikte gazetecilere bir açıklama yapan BM Sözcüsü Stéphane Dujarric, Guterres'in göreve geldiği 2017 yılından bu yana ilk kez 99. Maddeyi devreye sokma ihtiyacı hissettiğini söyledi.

Kaybın boyutu

Dujarric, BM başkanının bu adımı "Gazze ve İsrail'de bu kadar kısa bir süre içinde meydana gelen can kayıplarının boyutlarını göz önünde bulundurarak" attığını açıkladı.

Guterres'in 99. Maddeyi kullanmasını "dramatik bir anayasal hamle" olarak nitelendiren Dujarric, bunun Konsey ve uluslararası toplum üzerinde savaşan taraflar arasında ateşkes talep edilmesi yönünde daha fazla baskı yaratacağını umduğunu söyledi.

Dujarric BM Genel Merkezinde gazetecilere yaptığı açıklamada "Bence bu tartışmasız en önemli çağrıdır" dedi ve ekledi: "Bana göre [Genel Sekreterin] elindeki en güçlü araçtır."

Mektup çarşamba sabahı geç saatlerde New York'taki Güvenlik Konseyi Başkanına gönderildi.

7 Ekim'de Hamas militanları tarafından İsrail'in güneyinde gerçekleştirilen terör saldırıları ve İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden bombardıman ve kara harekâtından bu yana Güvenlik Konseyi, daha önce dört kez başarısızlıkla sonuçlanan uzlaşma girişiminin ardından Kasım ayı ortasında "acil ve uzun süreli insani duraklama" çağrısında bulunan bir kararı kabul etti.

Gazze'deki militanların elindeki 240 rehineden bazılarının Filistinli esirlerle takas edildiği bir haftalık duraklamanın ardından 1 Aralık'ta çatışmaların yeniden başlaması üzerine Genel Sekreter derin üzüntüsünü dile getirdi.

'Korkunç insani acılar'

Konsey başkanına yazdığı mektupta Guterres, sekiz haftayı aşkın süredir devam eden çatışmaların "İsrail ve İşgal Altındaki Filistin Toprakları'nda dehşet verici insani acı, fiziksel yıkım ve toplu travma yarattığını" söyledi.

Guterres, 7 Ekim'de aralarında 33 çocuğun da bulunduğu 1,200'den fazla kişinin militanlar tarafından "vahşice öldürüldüğünü" ve 130 kişinin hala esir tutulduğunu vurguladı ve "Bu kişiler derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmalıdır. Bu saldırılar sırasında yaşanan cinsel şiddet olayları dehşet vericidir" dedi.

İsrail Hamas savaşçılarını hedef almaya devam ederken, Şerit genelinde sivillerin ciddi bir tehlike ile karşı karşıya olduğunu, yüzde 40'ından fazlası çocuk olmak üzere 15 binden fazla kişinin öldürüldüğünün bildirildiğini söyledi.

Gazzelilerin yaklaşık yüzde 80'i yerinden edilmiş durumda ve 1,1 milyondan fazlası BM Filistin Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA) barınaklarına sığınmış durumda.

Hastaneler artık 'savaş alanı'

Guterres siviller için etkili bir koruma olmadığını ve hiçbir yerin güvenli olmadığını söyledi.

"Hastaneler savaş alanına döndü" diyen Guterres, Gazze'nin tüm bölgelerinin sürekli bombalandığı bir ortamda "barınak ya da hayatta kalmak için gerekli temel ihtiyaçlar olmadan, kamu düzeninin yakında tamamen bozulmasını bekliyorum" dedi.

Güvenlik Konseyi’nin 15 Kasım'da alınan 2712 sayılı kararına atıfta bulunarak, mevcut koşulların, kararda talep edilmesine rağmen, sivillerin büyük ihtiyaçlarını karşılamak üzere insani yardımın artırılmasını imkânsız hale getirdiğini söyledi.

Guterres, "Gazze'deki ihtiyaç sahiplerinin ihtiyaçlarını karşılayamıyoruz, insani yardım sisteminin çökmesi gibi ciddi bir riskle karşı karşıyayız" dedi.

Genel Sekreter böyle bir durumun sonuçlarının Filistinliler ve tüm bölgenin barış ve güvenliği için geri dönüşü olmayan etkileri olacağını savundu.

'Bu acil bir durum'

Genel Sekreter Guterres "Böyle bir sonuçtan ne pahasına olursa olsun kaçınılmalıdır. Uluslararası toplum, daha fazla tırmanmayı önlemek ve bu krizi sona erdirmek için tüm nüfuzunu kullanma sorumluluğuna sahiptir.

"İnsani ateşkes ilan edilmesi çağrımı yineliyorum. Bu acil bir durumdur. Sivil nüfusun daha fazla zarar görmesi engellenmelidir" dedi.

Guterres, ateşkesle birlikte "insani yardımın güvenli bir şekilde ve zamanında ulaştırılabileceğine" dair umut olduğunu vurguladı.