UNCTAD: Küresel ekonomi karışık, ufukta belirsizlik var

BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) 4 Ekim’de yaptığı açıklamada, küresel ekonominin "kritik bir dönemeçte" olduğunu, bazı ekonomilerin gelişip genişlerken diğerlerinin duraklayıp yavaşladığını bildirdi.

UNCTAD, dünya ekonomik büyümesinin geçen yılki yüzde 3 seviyesinden 2023'te yüzde 2.4'e düşmesinin beklendiğini, 2024'te ise sınırlı bir toparlanma işareti olduğunu kaydetti.

Bu rakamlar, küresel finans sisteminde acil reform ihtiyacı olduğunun ve enflasyon, eşitsizlik, devlet borçlarıyla mücadele için daha pratik politikaların ve kritik piyasaların daha iyi denetlenmesinin gerektiğine vurgu yapıyor.

Geçmiş hatalardan kaçınmalı

UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan konuyla ilgili yaptığı açıklamada geçmişte yapılan politika hatalarından kaçınılması gerektiğini vurguladı. 

Grynspan "Mali sürdürülebilirliği sağlamak, üretken yatırımı artırmak ve daha iyi istihdam yaratmak için mali, parasal ve arz yönlü tedbirlerden oluşan dengeli bir politika karışımına ihtiyacımız var. Düzenlemelerin uluslararası ticaret ve finans sisteminin derinleşen asimetrilerini ele alması gerekiyor" dedi.

ABD'de 'yumuşak iniş'

UNCTAD'a göre, küresel ekonominin pandemiden çıkış sürecinde önemli farklılıklar görülüyor ve bu da politika koordinasyonunun yokluğunda ileriye dönük doğru yol konusunda endişelere yol açıyor.

Rapora göre Amerika Birleşik Devletleri'nde ekonomi, artan faiz oranlarına rağmen kontrollü bir ekonomik yavaşlama yaşayarak kötümser tahminlere meydan okumuş durumda.

Bu "yumuşak iniş", güçlü tüketici harcamalarına, mali kemer sıkma önlemlerinden kaçınılmasına ve yılın başlarında aktif yapılan parasal müdahaleye bağlanabiliyor.

Rapora göre aynı zamanda, özellikle yüksek faiz oranlarının devam etmesi nedeniyle yatırım endişeleri de devam ediyor.

Başka yerlerde karışık bir tablo

Buna karşılık Avrupa, para politikasının hızla sıkılaştırılması ve güçlü ekonomik rüzgârlarla boğuşarak potansiyel bir resesyonun eşiğinde sallanıyor. Büyük ekonomiler yavaşlıyor ve Almanya halihazırda daralma durumunda.

UNCTAD, kıta genelinde durgun ya da düşen reel ücretlerin, mali kemer sıkma politikalarıyla birleşerek büyümeyi aşağı çektiğini kaydediyor.

Rapora göre Çin, geçen yıla göre toparlanma işaretleri gösterse de zayıf iç tüketici talebi ve özel yatırımlarla karşı karşıya.

Bununla birlikte, UNCTAD, Çin’in diğer büyük ekonomilere kıyasla daha fazla mali politika alanına sahip olduğunu ve bunun zorlukların üstesinden gelmek için kullanılabileceğini ekledi.

Temel kaygılardan birini de, özellikle gelişmiş ekonomilerdeki parasal sıkılaştırmadan orantısız bir şekilde etkilenen gelişmekte olan ülkelerde ekonomik eşitsizliğin devam etmesi oluşturuyor.

Bu genişleyen servet uçurumu, kırılgan ekonomik toparlanma ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşmada bir tehdit oluşturuyor.

Türkiye ile ilgili büyüme beklentisi yükseltildi

Ülkelerin ekonomik tahminlerine de yer verilen raporda, Türkiye ekonomisinin 2023 yılı büyüme beklentisi yüzde 2,6'dan yüzde 3,7'ye yükseltildi. Türkiye'nin gelecek yıl da yüzde 1,9 büyüyeceği öngörüldü.

Kalkınma krizi

Rapora göre borç yükü birçok gelişmekte olan ülke için de büyük bir sorun teşkil ediyor.

UNCTAD, yükselen faiz oranları, zayıflayan para birimleri ve durgun ihracat büyümesinin bir araya gelerek temel ihtiyaçlar için mali alanı daralttığı ve artan borç servisi yükünü bir kalkınma krizine dönüştürdüğü uyarısında bulunuyor.