BM Raporu emeklilerin ve sağlık hizmetlerinin arttığı bir dönemde yaşlanan dünya nüfusunu destekleyecek önlemleri açıklıyor

New York, 12 Ocak 2023 –  Dünya genelinde 2021 yılında 761 milyon olan 65 yaş ve üstü nüfusun iki kattan fazla artarak 2050'de 1,6 milyara çıkacağı tahmin ediliyor. 12 Ocak’ta yayınlanan Dünya Sosyal Raporu 2023'e göre, sürdürülebilir bir geleceğe ulaşmak için atılan adımların merkezinde yaşlılar olmalı.

Daha uzun ve sağlıklı yaşamlar kalkınma için de fırsat teşkil ediyor

Dünya Sosyal Raporu: Dünya yaşlanıyor, kimseyi geride bırakmama sözü verdik, bu nedenle yaşlanan nüfus günümüzde küresel seviyede öne çıkıyor. Dünyanın her hangi bir yerinde 2021'de doğan bir bebeğin 1950 ve sonrasında doğanlardan neredeyse 25 yıl daha fazla, yaşaması bekleniyor. Kuzey Afrika, Batı Asya ve Sahra altı Afrika'nın önümüzdeki otuz yıl içinde yaşlı insan sayısında en hızlı artışı yaşaması beklenirken, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın birleşimi şu anda en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip bulunuyor. Rapora göre, sağlık ve tıp alanındaki gelişmeler, eğitime daha fazla erişim ve doğurganlıktaki azalmalar bu dönüşümün arkasındaki ana unsurlar.

Yaşlanan dünyada eşitsizlikler

BM Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Li Junhua birlikte hareket edilmesi halinde günümüzde karşılaşılan eşitsizliklere çözüm bulunabileceğini, zorlukların üstesinden gelinebileceğini ve yaşlanan nüfusun getirdiği fırsatlardan yarar sağlanabileceğini belirtiyor. 

İnsanların daha uzun yaşamasını sağlayan sağlık ve eğitimdeki gelişmelerden herkes eşit şekilde yararlanamıyor. Pek çok yaşlı insan mükemmel sağlıkta veya ekonomik olarak aktifken, diğerleri hastalık veya yoksulluk içinde yaşıyor. Daha gelişmiş bölgelerde, emekli maaşları ve sağlık hizmetleri de dahil olmak üzere kamu transfer sistemleri, yaşlıların tüketiminin üçte ikisinden fazlasını karşılıyor.

Bununla birlikte, daha az gelişmiş bölgelerde, yaşlı kişiler daha uzun süre çalışmak zorunda kalıyor, birikimlerine ve ailelerinin desteğine daha çok ihtiyaç duyuyor.

Raporda, ortalama yaşam süresinin bir çok etkenin yanında, gelir, eğitim, cinsiyet, etnik köken ve ikamet yeri gibi unsurlara dayandığı aktarılıyor. Bu unsurların bir kısmı doğuştan itibaren bireylerin sistematik olarak dezavantajı duruma düşmesine yol açabiliyor.

Gerekli politikaların geliştirilmemesi halinde sistematik dezavantajların birbirini beslemeye devam edeceği ifade ediliyor. Bu durum da insanların ileri yaşlarında olumsuz sonuçlar doğuruyor ve Eşitsizliklerin Azaltılmasını hedefleyen 10’uncu Sürdürülebilir Kalkınma Amacına ulaşılmasını zorlaştırıyor.

Atılması gerekli adımlar

Bu demografik değişim karşısında hali hazırda gelir kaynakları ve iş alanında yürütülen politikaların gözden geçirilmesi gerekiyor.  BM Genel Sekreteri António Guterres de, Ortak Gündemimiz başlıklı raporunda kaliteli eğitim, sağlık hizmetleri ve insan onuruna yakışır işlerin desteklenmesi için uzun vadeli girişimlerin hayata geçirilmesi çağrısı yapıyor.

Birçok ülke, yeni gelişmelere ve kişisel seçeneklere uyum sağlamak için  hali hazırda yaşam boyu öğrenme, nesiller arası iş gücünü güçlendirme ve esnek emeklilik yaşları gibi bir dizi konu üzerinde çalışıyor.

Hükümetler eşitsizlikleri dengelerken bütçeyi de dengede tutabilirler

Emeklilik sistemleri dahil olmak üzere sosyal koruma sistemlerini yeniden değerlendirmeye almak gerekiyor. Önemli zorluklardan birini de kayıt dışı çalışanlar da dahil olmak üzere kamu emeklilik sistemlerini tüm yaşlı nüfusu destekleyebilecek şekilde mali açıdan sürdürülebilir kılmak teşkil ediyor.

Genellikle kayıt dışı çalışan kadınlar ve diğer grupların insan onuruna yakışır işlere erişim fırsatının genişletilmesi, aynı zamanda kayıt dışı bakım sektörünün ekonomiye yaptığı önemli katkıların kabul edilmesi yaşlanan dünyada sürdürülebilir ve kapsayıcı ekonomik büyümenin sağlanması için büyük önem taşıyan hususları oluşturuyor.

Raporun İngilizcesine şu linkten ulaşabilirsiniz: https://www.un.org/development/desa/dspd/world-social-report/2023-2.html