Yerel eylem, bölgesel dönüşüm: DSÖ Pan-Avrupa Ruh Sağlığı Koalisyonu Ankara'da toplanacak

DSÖ/Avrupa, Pan-Avrupa Ruh Sağlığı Koalisyonu'nun ikinci toplantısına 23-24 Kasım 2022'de Ankara, Türkiye'de Ruhsal Engelli Bireyler için Sosyal içerme Projesi Yıllık Konferansı ile ortaklaşa ev sahipliği yapıyor. Hibrit formatta düzenlenen konferans, bölgesel ivmeden yararlanmayı ve DSÖ Avrupa Bölgesi genelinde ruh sağlığı sistemlerini iyileştirmek için gerekli eylemleri savunmaya devam etmeyi amaçlıyor.

“Yerel Eylem, Bölgesel Dönüşüm" alt başlıklı Pan-Avrupa Ruh Sağlığı Koalisyonunun ikinci toplantısı, ulusal bağlamlarda iyi uygulama örneklerini paylaşmak ve Koalisyonun temel öncelikli alanlarının gelişimini sürdürmek için yerel, ulusal ve bölgesel düzeylerde çalışan hükümet temsilcilerini, ruh sağlığı sorunları yaşayan insanları, akademisyenleri ve diğer bir çok uzmanı bir araya getirecek.

İki gün boyunca katılımcılar aşağıdaki alanlarda reformların nasıl uygulanacağı konusunda fikir paylaşımında bulunacak:

• damgalama ve ayrımcılıkla mücadele etmek ve liderleri reformları savunmaya hazırlamak.
• ruh sağlığı sistemlerinde çocukların, ergenlerin ve gençlerin desteğini oluşturmak.
• yaşlı erişkinlerde demansın önlenmesi de dahil olmak üzere sağlıklı yaşlanmayı teşvik etmek,
• ruh sağlığı ve iyilik halini destekleyen ve koruyan işyerleri geliştirmek,
• acil durumlarda ruh sağlığını korumak,
• herkesin kaliteli ruh sağlığı hizmetlerine erişebilmesini sağlamak.

Bu yıl aynı zamanda Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve DSÖ'nün teknik desteğiyle Türk hükümeti tarafından uygulanan Ruhsal Engelli Bireyler için Sosyal İçerme Projesi’nin dördüncü yılıdır.

Koalisyonun ikinci toplantısı, Türkiye'nin ruh sağlığı hizmetlerini toplum temelli ve iyileşme odaklı hale getirme konusundaki başarısını vurgulamak için Ruhsal Engelli Bireyler için Sosyal İçerme Projesi’nin Yıllık Konferansı ile ortaklaşa düzenlenecek.

Pan-Avrupa Ruh Sağlığı Koalisyonu: yerel eylem, bölgesel dönüşüm

Ruh sağlığı sorunları günümüzde son derece yaygın ve DSÖ Avrupa Bölgesindeki yaklaşık 6 kişiden 1'i – veya 155 milyon insan – ruh sağlığı sorununa sahiptir. Ruhsal hastalıklar herhangi bir zamanda herkesi etkileyebilir ve bu durumu çoğu insan hayatının bir döneminde yaşayacaktır; bununla birlikte, ruh sağlığı sistemleri yetersiz kaynaklara sahip ve parçalanmış durumda olması nedeniyle birçok insan iyileşme için yeterli desteği alamıyor.

Ruh sağlığı sorunları insanların istihdam ve temel sağlık hizmetleri gibi temel haklara erişimini engelleyen en damgalanmış sorunlardan biri olmaya devam ediyor. COVID-19 salgını, Ukrayna'daki savaş ve mevcut yaşam maliyeti gibi günümüz krizleri bu sorunları daha da kötüleştiriyor.

Pan-Avrupa Ruh Sağlığı Koalisyonu, Eylül 2021'deki lansmanından bu yana, Avrupa Bölgesindeki ülkelere bu ve diğer zorlukların üstesinden gelme konusunda destek vermeye devam ediyor. Koalisyon, Mayıs 2022'deki ilk resmi toplantısıyla, Koalisyon çalışma paketlerinden 5'i için kilit bölgesel zorlukları, hedefleri ve eylemleri belirleyerek DSÖ Avrupa Ruh Sağlığı Eylem Çerçevesi 2021-2025 hedeflerini uygulama sürecini hayata geçirdi.

İlk toplantısından bu yana Koalisyon, insanların, toplumlarında kaliteli ruh sağlığı hizmetlerine erişimlerini artırmak veya iyileşme sürecini desteklemek insanların işe geri dönmelerine yardımcı olmak gibi kendi bağlamlarında ruh sağlığı sistemlerini geliştirmek için çalışan 200'den fazla üye, destekçi ve gözlemci ile operasyonel gücünü genişletti.

Türkiye'de ruh sağlığı hizmetlerinin topluma sunulması

Türkiye'de gerçekleştirilecek 2 günlük toplantı bu ve diğer birçok yerel eylemin, diğer ülkelerde ve Avrupa Bölgesinin bazı bölgelerinde ortak bir müdahaleye  nasıl ilham verebileceğini ve motive edebileceğini gösterecek.

Ruh sağlığı hizmetleri, geleneksel olarak, ruh sağlığı sorunları yaşayan insanları topluluklarından izole eden,ayrımcılığı ve insan hakları ihlallerini sürdüren büyük ölçekli psikiyatri kurumları aracılığıyla sağlanmaktadır.

Türkiye, ruh sağlığı sisteminde gerçekleştirdiği reformlara on yıldan uzun bir süre önce başladı.2005 yılında Ulusal Ruh Sağlığı Politikasını ve ardından 2011-2023'i kapsayan ilk ulusal ruh sağlığı eylem planını hayata geçirdi. 2018 yılında Türkiye hükümeti Avrupa Birliğinin desteği ile  ruh sağlığı hizmetlerini daha fazla insan merkezli, iyileşmeye yönelik ve toplum temelli olmasını amaçlayan  Ruhsal Engelli Bireyler için Sosyal İçerme Projesini i yürütmek üzere DSÖ Avrupa Bölge Ofisi ile ortaklık kurdu.

Projenin yıllık konferansında, DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere projenin son dört yıldaki birçok başarısını sergileyecek:

• toplum temelli ruh sağlığı ve engelli bakım hizmetlerinde ulusal bir modelinin uygulanması;
• ruh sağlığı sorunu olan kişilere yönelik hizmetlerin kanıta dayalı politika oluşturma, planlama, uygulama ve düzenlemesinin sağlanması;
• ruh sağlığı çalışanlarının, ruh sağlığı ve engelli bakımında birey merkezli bir yaklaşım uygulama konusunda eğitilmesi.

Ayrıca katılımcılar, dönüşüm süreçlerini ilk elden görmek için Ankara çevresindeki toplum temelli  hizmet veren  merkezleri ziyaret edecekler.