“Çoklu krizler çağında eğitimi yeniden düşünmeli ve eğitim sistemlerini dönüştürmeliyiz.”

Eğitimdeki küresel kriz, dünya çapında çocukların ve gençlerin gelecekleri üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip. Eylül 2022’de New York’ta düzenlenen Eğitimin Dönüştürülmesi Zirvesine UN Women Türkiye’nin desteğiyle katılan Eğitim Reformu Girişimi Direktörü Işık Tüzün, genç liderlerin eğitimin geleceğini tartıştığı zirveden gözlemlerini paylaşıyor.

“Eğitimin Dönüştürülmesi Zirvesi, Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 4 - Nitelikli Eğitime yönelik ilerlemeyi acilen hızlandırma ihtiyacına ve eğitimde eşitlik, kapsayıcılık, kalite ve uyum ile ilgili küresel krize yanıt olarak hayata geçirildi. Bu amacın, Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 5-Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ile de güçlü bir bağlantısı bulunuyor.

20 yıl önce hayata geçen Eğitim Reformu Girişimi (ERG), kuruluşundan bu yana Türkiye’de kapsayıcı ve nitelikli eğitimin yanı sıra eğitimde ve eğitim yoluyla toplumsal cinsiyet eşitliğini savunuyor. Salgın sürecinde ortaya çıkan sorunları ve derinleşen eşitsizlikleri sistematik olarak izleyen bir kuruluş olarak, çoklu krizler çağında eğitimi yeniden düşünme ve eğitim sistemlerini dönüştürme ihtiyacı ve bunun aciliyeti, bizim de son yıllarda ERG’nin farklı çalışmalarında dile getirdiğimiz temel konulardan biri oldu. Bu nedenlerle, Eğitimin Dönüştürülmesi Zirvesinde ERG’yi temsil etmeyi ve ‘Seferberlik Günü’ ile ‘Çözümler Günü’ oturumlarına katılımımı önemli bir fırsat olarak değerlendiriyorum.

Gençlerin öncülüğünde düzenlenen ‘Seferberlik Günü’nü birkaç nedenle etkileyici buldum. Eğitimin amaçlarının yeniden düşünülmesi ve bu hayati sürece gençlerin anlamlı katılımının sağlanması birçok oturumda vurgulandı. Farklı ülkelerin eğitim bakanlarıyla gençlik liderlerini bir araya getiren panellerde ise, genç katılımını amaçlayan girişimlere ilişkin değerli içgörüler paylaşıldı. ‘Seferberlik Günü’nde Eğitimi Dönüştürmeye dair Gençlik Bildirgesi de açıklandı. Yaklaşık yarım milyon gençten katkı alınarak hazırlandığı belirtilen bildirgeyi çok önemli bir rehber olarak görüyor, karar alıcılar ve diğer paydaşların da belgedeki taleplere bu şekilde yaklaşacağını umuyorum. Bildirgede yer alan vizyon, talepler ve taahhütlerin, Zirve kapsamında eğitimi dönüştürmeye yönelik sunulan ulusal taahhütlerin birçoğunun ötesine geçtiğinin de altını çizmek istiyorum.

Zirvenin ikinci günü olan ‘Çözümler Günü’ndeki oturumlarda, eğitimde kapsayıcılık ve eşitliği güvence altına alma konusunda birçok kritik konuya odaklanıldı; devam eden ya da yeni başlatılan birçok girişim sunuldu. Okul yemeği programları, kız çocukların eğitimi ve eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliği, öğretmen politikaları, dijital beceriler gibi önemli konular ele alındı. Özellikle, uluslararası ve çok paydaşlı çalışmalar aracılığıyla edinilen deneyimleri ve geliştirilen önerileri oldukça yararlı buldum.

Eğitimde ve eğitim yoluyla toplumsal cinsiyet eşitliği ile kız çocukların eğitimi, Zirve boyunca ön planda tutulan konulardandı. Zirve kapsamında duyurulan yedi küresel eylem çağrısından biri de “Toplumsal cinsiyet eşitliğini ilerletmek, eğitimde ve eğitim yoluyla kız çocuklarının ve kadınların güçlenmesi” başlığını taşıyor. Eylem çağrıları kritik tematik önceliklere odaklanıyor ve çeşitli paydaşları harekete geçmeye davet ediyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili eylem çağrısının takip ve izleme çalışmalarından ise, Sürdülebilir Kalkınma Amacı 4’ün Üst Düzey Yönlendirme Komitesine ek olarak yeni kurulan bir küresel platform sorumlu olacak.

Kız çocuklarının eğitime erişimini artırmak uzun zamandır birçok devletin gündeminde üst sıralarda olsa da, eğitim yoluyla toplumsal cinsiyet normlarını ve pratiklerini dönüştürmek için aynısını söylemek ne yazık ki mümkün değil. Eğitim yoluyla toplumsal cinsiyet normlarını ve pratiklerini dönüştürme yaklaşımı, hem daha bütünsel hem de Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 4 ve 5 ile daha uyumlu bir çerçeve. Eğitimde ve eğitim yoluyla sürdürülebilir dönüşümün sağlanması için bu yaklaşımın yaygın biçimde benimsenmesi şart.”

Işık Tüzün’ün Eğitimin Dönüştürülmesi Zirvesine katılımı, Avrupa Birliği’nin mali desteğiyle UN Women Türkiye tarafından uygulanan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği için Güçlü Sivil Alan projesi kapsamında desteklendi. Tüzün’ün çalışmaları, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının 4'üncüsü olan kapsayıcı ve eşitliğe dayanan nitelikli eğitimi sağlamak ve herkes için yaşam boyu öğrenim fırsatlarını teşvik etmeyi hedefleyen 'nitelikli eğitim'e ve toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak ve tüm kadınlar ile kız çocuklarını güçlendirmeyi hedefleyen 5’inci Sürdürülebilir Kalkınma Amacına katkı sağlıyor.