Türkiye'nin Yeşil Ekonomiye Kapsayıcı Geçişi için BM Ortak Programı başladı

Türkiye'nin Yeşil Ekonomiye Geçiş Sürecine Göçmenlerin Dahil Edilmesinin Desteklenmesi başlıklı Birleşmiş Milletler Ortak Programı 5 Mart 2025 tarihinde Ankara'da resmen başlatıldı. BM Göç Çok Ortaklı Güven Fonu (M-MPTF) tarafından finanse edilen ve Türkiye'ye ilk kez tahsis edilen bu fon, göçmenlerin ve diğer hassas grupların sürdürülebilir kalkınma çabalarına entegre edilmesi ihtiyacının giderek daha fazla kabul gördüğünün altını çiziyor.

BM Ortak Programı, Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ve Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO) tarafından, BM Mukim Koordinatörlük Ofisi ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) işbirliğiyle yürütülecek. Bu ortak program, kadınlar, gençler ve göçmenler için kapsayıcılığa odaklanarak Türkiye'de sürdürülebilir ekonomik büyümeyi teşvik ederken mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerin ve start-upların  dahil edilmesini destekleyerek Türkiye'nin yeşil ekonomiye geçişine katkıda bulunmayı amaçlıyor.

Lansman etkinliğinde konuşan BM Mukim Koordinatörü Dr. Babatunde Ahonsi M-MPTF desteğinin önemini vurgulayarak, “Göç Çok Ortaklı Güven Fonu'nun desteği, Türkiye'nin Güvenli, Düzenli ve Kurallı Göç için Küresel Mutabakat'ın (GCM) uygulanmasında Şampiyon Ülke olarak yürüttüğü çalışmaların takdir edilmesinin yanı sıra, Türkiye'deki Birleşmiş Milletler Göç Ağı'nın güçlendirilmesi için de bir teşvik oluşturuyor” diye konuştu. 

IOM Misyon Şefi Gerard Waite de açılış konuşmasında sürdürülebilir kalkınmada kapsayıcılığın öneminin altını çizdi. Waite “Kadınlar, gençler ve göçmenler sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasında kritik bir role sahip. Ekonomilerdeki hayati boşlukları doldurur, yaratıcılık ve yenilik getiriri ve büyümeyi teşvik ederler. Bu programın nasıl geliştiğini ve daha yeşil, daha sürdürülebilir bir Türkiye'ye katkıda bulunmak için göçmenlerin ve diğer hassas grupların gücünü nasıl ortaya çıkardığını görmek için sabırsızlanıyorum” ifadelerini kullandı. 

UNIDO Türkiye Ülke Temsilcisi Süleyman Yılmaz, “Ekonomik krizler daha çok gelişmekte olan ülkelerin/EAGÜ'lerin karşı karşıya kaldığı kısa dönemli bir etkiye yol açarken, iklim krizleri gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkeler için uzun dönemli bir bozulmaya yol açmaktadır” diyerek her yerde yeşil ekonomiye geçişin önemini anlattı. Ayrıca bu Ortak Programın UNIDO ve IOM'nin ilk kez birlikte çalıştığı ve M-MPTF'nin Türkiye'de ilk kez bir programı finanse ettiği bir program olduğunu vurguladı. 

TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof Dr. Mesut Güner ise projenin potansiyel etkisine dikkat çekerek, “Bu proje ile temiz teknolojiler alanında faaliyet gösteren girişimcileri odağımıza alarak sürdürülebilir sanayi uygulamalarına yönelik bilgi birikimimizi daha kapsayıcı hale getirmeyi ve ekonomik sürece entegre etmeyi hedefliyoruz'” dedi.

Lansman etkinliğinde ayrıca BM Mukim Korrdinatörlük Ofisi Ortaklıklar ve Kalkınma Finansmanı Yöneticisi Bülent Açıkgöz'ün moderatörlüğünde bir panel düzenlendi. Tartışma sırasında IOM'den Gökçe Yörükoğlu, Ortak Programın hedef ve faaliyetlerinin yanı sıra kuruluşun projeye katkılarını ve temel sorumluluklarını özetledi. Yörükoğlu ayrıca IOM'nin KOBİ'leri güçlendirmek için uzun süredir KOBİ'lerle çalışma deneyiminin altını çizdi.

UNIDO Genel Merkezi'nden Manasa Suresh, UNIDO'nun programdaki rolü ve Küresel Temiz Teknoloji İnovasyon Programı (GCIP) hakkında ayrıntılı bilgi vererek programın stratejik yaklaşımını vurguladı. Suresh şunları söyledi “Türkiye'de Kapsayıcı Yeşil Dönüşümü Destekleme ortak programı iki BM kuruluşunun uzmanlığını bir araya getiriyor: IOM ve UNIDO. UNIDO'nun Küresel Temiz Teknoloji İnovasyon Programı ile IOM'nin göçmen topluluklar ve KOBİ'lerin gelişimiyle ilgili süregelen çalışmalarının bilgi birikiminin bir harmanıdır. UNIDO'nun ortak programa katkısı, GCIP'nin küresel en iyi uygulamalarına ve kanıtlanmış metodolojilerine dayalı olarak hedefe yönelik eğitim, iş hızlandırma, yatırım kolaylaştırma ve pazar entegrasyon fırsatları sağlamaya odaklanıyor.”

IOM'den Yelda Devlet, Küresel Göç Mutabakatı ve programla ilgisi hakkında bilgi verdi ve yol gösterici ilkelerini vurguladı. ShipSider'ın kurucusu ve CEO'su ve eski bir GCIP finalisti olan Ayşe Aslıbaşak, bir kadın girişimci olarak deneyimlerini paylaştı. Kariyerinde karşılaştığı zorlukları ve GCIP programının yolculuğu üzerindeki dönüştürücü etkisini anlattı.

Küresel Temiz Teknoloji İnovasyon Programı, iklim ve çevre sorunlarını ele almak üzere yükselen piyasalarda ve gelişmekte olan ekonomilerde inovasyonu ve girişimciliği teşvik ediyor. GCIP, yenilikçi temiz teknoloji fikirlerine sahip start-up'ları ve KOBİ'leri sağlam iş modelleri kurmaları ve yaygınlaştırmaları konusunda destekliyor. GCIP ayrıca girişimcilik ekosistemlerini güçlendiriyor ve müdahalelerinin uzun vadeli sürdürülebilirliğini sağlamak için özel ve kamu sektörleri arasında ortaklıklar ve ağlar oluşturmayı kolaylaştırıyor. 

2019 yılında kurulan BM Göç Çok Ortaklı Güven Fonu, Küresel Göç Mutabakatı'nın (GCM) 23 hedefinin uygulanması için kilit bir araç olarak hizmet veriyor. Fon, BM Üye Devletlerinin talebi üzerine 2030 Gündemi ile tamamen bağlantılı olarak oluşturuldu.Fon, BM kuruluşları, hükümetler, bölgesel ekonomik topluluklar ve göçmen topluluklar da dâhil olmak üzere paydaşların işbirliğine dayalı girişimlerini destekliyor. 

Bu programın başlatılmasıyla, Türkiye'de kadınların, gençlerin ve göçmenlerin ülkenin yeşil ekonomiye geçiş sürecine dahil edilmesini sağlama konusunda önemli bir adım atılmış ve sürdürülebilir kalkınma ve kapsayıcı ekonomik büyüme taahhüdü pekiştirilmiş oldu.