Gazze’ye yardım ulaşmıyor, hastalıklar artıyor

Birleşmiş Milletler insani yardım görevlileri, Gazze'deki yaşam koşullarının kötüleşmeye devam ettiği, ishal ve şüpheli Hepatit A vakalarında artış olduğu uyarısında bulundu.

Filistinli mültecilere yardım kuruluşu UNRWA sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada elinden geldiğince sağlık hizmeti sunmaya devam ettiğini ancak aşırı kalabalık barınaklar ve sınırlı sağlık hizmetleri, zorla yerinden edilme ile birleştiğinde ciddi sağlık riskleri oluşturduğunu bildirdi. 

BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi OCHA da, güvenli suyun pek çok kişi için satın alınamaz olduğunu ve insanların yemek pişirmek için çöp yakmaya başladığını kaydetti. 

Yardım operasyonları 'çökmek üzere'

Bölgedeki insani yardım operasyonlarının “çökmek üzere” olduğuna dair ciddi endişeler de var.

BM Dünya Gıda Programı (WFP) yayınladığı açıklamada, gıda ve insani yardım malzemelerinin “büyük miktarlarda” Gazze'ye girmeye başlamaması halinde çaresizlik ve açlığın yayılacağı uyarısında bulundu.

WFP “Yardım girişinin ana arterleri olan güney sınır kapılarının işlevselliğinin sınırlı olması, Gazze'nin herhangi bir bölgesine neredeyse hiç yakıt ya da yardım girmediği anlamına geliyor. Şu anda Gazze'nin güneyinde, sıcak yemek için halk mutfaklarına verilen bazı sınırlı stoklar dışında hiçbir gıda dağıtımı yapılmamaktadır” açıklamasını yaptı. 

UNRWA sözcüsü Louise Wateridge BM Haber Merkezine yaptığı açıklamada, “Refah'taki durum, 6 Mayıs'ta ilk tahliye emirlerinin verilmesinden bu yana önemli ölçüde kötüleşiyor” dedi. “Bu askeri operasyon Refah'a doğru genişledikçe, bizim ve daha geniş anlamda insani yardım kuruluşlarının yardım sağlama, hizmet sunma ve bu durumda gıda dağıtma kabiliyetlerini ciddi şekilde kısıtladı” dedi. 

Refah'taki tüm fırınlar kapanmış durumda. Ancak 22 Mayıs itibariyle ajans Gazze'nin merkezinde altı, Gazze Şehri'nde dört ve Jabalia'da bir fırına destek verebiliyordu.

Çok sayıda işkence iddiası

Perşembe günü ayrıca BM bağımsız insan hakları uzmanı İsrail Hükümetini, geçen yıl 7 Ekim'den bu yana gözaltında tutulan Filistinlilere yönelik işkence ve diğer aşağılayıcı muamele iddialarını soruşturmaya çağırdı.

İşkence Özel Raportörü Alice Jill Edwards, özgürlüğünden mahrum bırakılan herkese her zaman insanca muamele edilmesi gerektiğini vurguladı.

Edwards yaptığı basın açıklamasında, “Gözaltına alınma koşulları ne olursa olsun, bu kişilere uluslararası insan hakları ve insancıl hukukun gerektirdiği tüm korumalar sağlanmalıdır” dedi.

İnsan Hakları Konseyi tarafından atanan uzman, bireylerin dövüldüğüne, gözleri bağlı ve elleri kelepçeli olarak aşırı sürelerle hücrelerde tutulduğuna, uykusuz bırakıldığına ve fiziksel ve cinsel şiddetle tehdit edildiğine dair iddialar olduğunu söyledi.

Diğer raporlar, mahkumların hakarete uğradığını ve aşağılayıcı pozlarda fotoğraflarının çekilmesi ve filme alınması gibi aşağılama eylemlerine maruz kaldığını, fermuarlı kelepçelerin uzun süreli kullanımının sürtünme yaralanmalarına ve yaralara neden olduğunu gösteriyor. 

Hesap verebilirliğin olmaması

Edwards, “Ortaya çıkan bu ihlal modelinin, hesap verebilirlik ve şeffaflığın yokluğu ile birleştiğinde, Filistinlilere yönelik daha kötü ve aşağılayıcı muameleler için izin verici bir ortam yaratmasından özellikle endişe duyuyorum” dedi.

Hamas ve diğer Filistinli silahlı grupların 7 Ekim 2023 tarihinde İsrailli topluluklara yönelik acımasız saldırıları ve ardından İsrail'in Gazze'ye yönelik askeri saldırısından bu yana, Gazze'nin yanı sıra Doğu Kudüs de dâhil olmak üzere Batı Şeria'dan binlerce Filistinlinin gözaltına alındığı tahmin ediliyor. 

Özel Raportörler, Cenevre merkezli İnsan Hakları Konseyi tarafından tematik insan hakları ve ülke durumlarını izlemek üzere görevlendirilir. BM'den ve ulusal hükümetlerden bağımsız olarak çalışırlar, BM personeli değildirler ve maaş almazlar.