BM Uzmanları Türkiye'nin etkili işkence önleme tedbirlerini güçlendirmesi gerektiği sonucuna vardı

CENEVRE (21 Eylül 2022) – BM İşkenceyi Önleme Alt Komitesi (SPT) uzmanları Türkiye’ye ikinci ziyaretlerinden sonra, Türkiye'nin tutukluların özellikle gözaltının ilk saatlerinde işkence ve kötü muameleye karşı etkin korunmalarını güçlendirmek ve göçmenleri geri gönderme merkezlerinde korumak için daha fazla adım atması gerektiğini söyledi.

SPT’nin ve heyetin başkanı Suzanne Jabbour “Ülke genelinde yedi şehirde özgürlükten yoksun bırakılan yerleri ziyaret ettik ve hemen hemen tüm bu yerlerde tatmin edici fiziki koşullar görebildik. Ancak, işkence ve kötü muamelenin önlenmesi için büyük önem taşıyan temel hak ve güvencelerin tutukluluğun ilk saatlerinde etkin bir şekilde uygulanması ile ilgili endişe duyuyoruz” dedi.

Jabbour “Ayrıca, aşırı kalabalıklık dahil olmak üzere bu yerlerin birçoğundaki yaşam koşulları ve geri gönderme merkezlerindeki göçmenlerin durumu konusunda endişeliyiz” diye ekledi.

SPT heyeti 4-15 Eylül tarihleri araında Türkiye’yi ziyaret etti ve ziyaretleri sırasında tüm Türk makamlarından profesyonel işbirliği gördü.

Heyet, İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun bir parçası olan ve işkence ve kötü muameleyi önlemek ve özgürlükten yoksun bırakma koşullarını izlemekle görevli Türkiye Ulusal Önleme Mekanizması (UÖM) ile de görüştü. Türkiye İşkence ve Diğer Zalimane, İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşme’nin İhtiyari Protokolü’nü (OPCAT) 2011 yılında onamış ve Ulusal Önleme Mekanizmasını 2014 yılında kurmuştu.

Jabbour “Operasyon ve çalışma yöntemlerini tartışmak için toplantılara ek olarak UÖM ile gözaltı tesislerine iki ortak ziyaret gerçekleştirdik. Ülkedeki sayısız alıkoyma yerlerinin aşırı kalabalık nüfusu göz önüne alındığında, bu mekanizmanın OPCAT kapsamındaki görevini etkin bir şekilde yerine getirebilmesi için Hükümeti UÖM'nin bağımsızlığını ve kaynaklarını önemli ölçüde güçlendirmeye çağırıyoruz” diye konuştu.

Alt Komite, yetkisi kapsamında, İhtiyari Protokol'e taraf olan tüm Devletleri ziyaret edebiliyor ve insanların özgürlüklerinden mahrum bırakıldıkları veya mahrum kalabilecekleri yerlere habersiz ziyaretler gerçekleştirebiliyor.

Bu ziyaret sırasında SPT heyeti, ön endişelerini ve gözlemlerini gizli olarak sunmak için iki kez Adalet Bakanı da dahil olmak üzere hükümet yetkilileriyle, ayrıca yasama ve yargı makamları, sivil toplum kuruluşları ve BM kuruluşlarıyla bir araya geldi.

SPT şimdi, biri Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ne ve diğeri Türk UÖM'e tavsiyelerini içeren iki gizli rapor hazırlayacak.

SPT Türkiye heyeti, Delegasyon Başkanı Suzanne Jabbour (Lübnan), Catherine Paulet (Fransa), Daniel Fink (İsviçre) ve Juan Pablo Vegas'tan (Peru) oluşuyordu.

SON

Medya soruları veya daha fazla bilgi için:

Cenevre: Vivian Kwok at +41 (0) 22 917 9362 / vivian.kwok@un.org ya da

BM İnsan Hakları Ofisi Medya Bölümü  +41 (0) 22 928 9855 / ohchr-media@un.org

Arkaplan

Bugüne kadar, İşkenceye Karşı Sözleşmenin İhtiyari Protokolü 91 ülke tarafından onanmıştır. Devletler, SPT'nin kişilerin özgürlüklerinden mahrum bırakıldıkları tüm yerlere habersiz ve engelsiz ziyaretlerine izin vermekle yükümlüdür. Taraf Devletler ayrıca, ülke genelinde insanların özgürlükten yoksun bırakıldığı yerlere düzenli ziyaretler gerçekleştirecek bir ulusal önleme mekanizması oluşturmalıdır.

SPT'nin görevi, özgürlüğünden yoksun bırakılan kişilere yönelik işkence ve diğer zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele veya cezayı, İhtiyari Protokol'e Taraf Devletlere ziyaretler ve tavsiyeler yapmak yoluyla önlemektir. SPT, tavsiyelerini ve gözlemlerini gizli bir rapor aracılığıyla Devletlere ve gerektiğinde ulusal önleme mekanizmalarına iletir. Ancak, Taraf Devletler, SPT'den raporları yayınlamasını talep etmeye teşvik edilmektedir.

SPT, dünyanın dört bir yanından seçilmiş bağımsız insan hakları uzmanları olan, Taraf Devletlerin temsilcisi olarak değil, kişisel kapasitelerinde hizmet veren 25 bağımsız ve tarafsız üyeden oluşur.

Videolarımızla BM’nin Antlaşmaları Organları Sistemi ve İşkencenin Önlenmesi Alt Komitesi hakkında daha fazla bilgi edinin.

BM Antlaşmaları Organları’nı Twitter’da takip edin: @UNTreatyBodies