Guterres, tahıl girişiminin geçici olarak durdurulmasından derin endişe duyuyor

BM Genel Sekreteri António Guterres, Rusya’nın, Ukrayna'dan dünyanın geri kalanına hayati gıda ve gübre ihracatını yeniden başlatmak için oluşturulan Karadeniz Tahıl Girişimi'ne katılımını askıya alma kararından derin endişe duyduğunu söyledi.

BM Sözcüsü Stéphane Dujarric Pazar günü, Genel Sekreter adına yaptığı açıklamada, Guterres'in konuya odaklanmak için Cezayir'deki Arap Birliği Zirvesi'ne gidişini bir gün erteleme kararı aldığını belirtti.

Şubat 2022'nin sonlarında Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından, silolarda büyük miktarda tahıl birikmişti, gemiler Ukrayna limanlarına güvenli geçiş sağlayamıyor ve kara yolları bir alternatif teşkil etmiyordu.

Bu durum, dünya çapında temel gıda fiyatlarında baş döndürücü artışlara katkıda bulundu. Enerji maliyetindeki artışlarla birleştiğinde, gelişmekte olan ülkeler için borçlarını ödeyememe riskini yaratmış ve artan sayıda insan kendilerini kıtlığın kıyısında bulmuştu.

Girişim, Kasım ayının ikinci yarısında sona erecekti, ancak Rusya ve Ukrayna da dahil olmak üzere tüm taraflar kabul ederse, uzatma seçeneği bulunuyordu.

Milyonları aşırı yoksulluktan korudu

Anlaşma, fiyatları düşürmede gözle görülür şekilde başarılı oldu ve milyonlarca ton tahılın Ukrayna limanlarından güvenli bir şekilde taşınmasını sağladı. UNCTAD başkanı Rebecca Grynspan ve BM Karadeniz Tahıl Girişimi Koordinatörü Amir Abdulla, fiyatların art arda beş ay düştüğünü belirtti.

BM tahminlerine göre, Girişim, dolaylı olarak yaklaşık 100 milyon insanın aşırı yoksulluğa düşmesini engelledi.

Ancak Rusya, Cumartesi günü, 2014 yılında Rusya tarafından ilhak edilen Kırım yarımadasındaki Ukrayna'nın Sivastopol limanındaki gemilere aynı gün düzenlenen saldırıyı gerekçe göstererek anlaşmaya katılımını askıya aldığını duyurdu.

Bildirildiğine göre, Rusya’nın kararı ticari çevrelerde şaşkınlıkla karşılandı ve gıda fiyatlarında yeni bir keskin artış olabileceği yönündeki endişeleri arttırdı. Dünya Gıda Programı (WFP) Baş Ekonomisti Arif Husain, Rusya'nın kararının çok sayıda ülke için tehlike oluşturduğu ve konunun bir an önce çözülmesi gerektiği hususunda uyarıda bulundu.

Dujarric, Genel Sekreterin, Rusya'nın Girişime katılımını askıya almasını sona erdirmeyi amaçlayan yoğun temaslarda bulunmaya devam ettiğini söyledi.

Dujarric, söz konusu temasların Ukrayna'dan gıda ve gübre ihracatını kolaylaştırma girişiminin yenilenmesinin ve tam olarak uygulanmasının yanı sıra Rus gıda ve gübre ihracatının önündeki engellerin kaldırılmasını da amaçladığını söyledi.